Toen ik vorig jaar een training mocht geven werd ik geplaagd door een luid tetterende stem in mijn hoofd die maar bleef herhalen dat het niks zou worden. Iedereen heeft zo’n innerlijke criticus: een negatief stemmetje dat zich in je hoofd wurmt en enkel uitlicht wat er allemaal niet goed gaat en waar je niet goed in bent. Het is deze bekritiserende stem die maakt dat je aan jezelf en je eigen kunnen gaat twijfelen en dat is funest voor je zelfvertrouwen
Je innerlijke criticus is die stem in je hoofd die opdoemt wanneer jij je even wat minder sterk voelt. Hij is negatief over jou, denkt dat je dingen niet kunt en maakt je bang voor ‘wat-als’ momenten. Zo voedt je criticus je onzekerheden en brengt ‘ie je in een staat waarin je continu strijdt, maar nooit weet te winnen.
De stem van je innerlijke criticus kan gebaseerd zijn op negatieve ervaringen uit het verleden. Sommige psychologen denken dat onze innerlijke stem vooral een echo is van de stem van onze ouders. Werd er als kind vaak streng of afkeurend tegen je gesproken, dan zal je innerlijke stem dat ook doen.
Ben je bijvoorbeeld opgevoed met een extreme prestatiedruk, dan is de kans groot dat jouw innerlijke criticus extreem kritisch is op je kunnen en je daardoor onzeker maakt.
Het kan ook zijn dat je jezelf een negatief verhaal hebt ingeprent dat zich continu op je netvlies afspeelt. Je ziet jezelf al afgaan voordat je een stap hebt gezet, ook al is dit verhaal nergens op gebaseerd. Je innerlijke criticus is er nu eenmaal op gebrand om jou naar beneden te halen, juist omdat hij je wil beschermen voor falen. Hij wil dat je iets liever niet doet, dan wel, dus laat hij je geloven dat je het niet kunt. En hoe vaker je innerlijke criticus je een negatief verhaal vertelt, hoe meer ruimte de stem krijgt om van zichzelf te laten horen. Met alle gevolgen van dien. Maar hoe krijg je die innerlijke stem zover dat hij/zij je voortaan motiveert en coacht in plaats van afkraakt
De eerste stap is erkennen dat er een innerlijke criticus in jou zit die je hoofd af en toe op hol brengt. Vervolgens kun je leren herkennen wanneer deze stem spreekt. Om hier meer zicht op te krijgen kun je een notitieboekje bij je dragen en daarin, bijvoorbeeld, een week lang bijhouden welke gedachten er in jou opdoemen die je onzeker maken.
Denk terug aan een situatie waarin je onder stress stond. Wat zei je op dat moment tegen jezelf? Sprak je jezelf moed in? Of was je innerlijke stem negatief?
Het is slimmer om te benadrukken wat je wél wilt, in plaats van wat je niet meer wilt. Zeg dus liever ‘Houd je hoofd koel’ in plaats van ‘Je hoeft niet van streek te raken’.
Voelt het onnatuurlijk om jezelf bemoedigend toe te spreken? Doen alsof je het tegen een vriend hebt werkt ook. Heb je spijt van die leeggegeten zak koekjes, zeg dan niet: ‘Je bent een vreetzak’, maar: ‘Ik weet dat je die koekjes hebt gegeten omdat je je rot voelt en je dacht dat het je zou troosten. Maar nu voel je je slechter; misschien helpt een wandeling om je beter te voelen?’
Zie zelfkritiek als een radiocommentaar op de achtergrond. Dat besef is vaak al een enorme openbaring. Hoe meer je je realiseert dat je innerlijke criticus een stem is, en niet jijzelf, hoe minder grip deze kant op je leven heeft.
Wil je meer weten? Het boek Ik (k)en mijn ikken gaat verder in op het ontdekken van verschillende kanten van jezelf en hoe je daar beroep op kunt doen.
Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *
Reactie *
Naam *
E-mail *
Site
Reactie plaatsen
Δ
